چرا خورشید گرفتگی پیش رو مهم است؟
تاریخ انتشار: ۷ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۱۴۱۸۲
میلیون ها نفر در شمال مکزیک، ایالات متحده و جنوب شرقی کانادا در هشتم آوریل امسال (۲۰ فروردین) شاهد تاریکی در روز و فرصت دیدن تاج خورشید با چشم غیرمسلح خواهند بود.
به گزارش ایسنا، به نقل از ایتنا، طبق قوانین نجوم، هر نقطه روی کره زمین به طور متوسط هر ۳۷۵ سال یک بار شاهد خورشید گرفتگی کامل خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ناسا تخمین می زند که ۹۹٪ از افرادی که در ایالات متحده زندگی می کنند، ماه آینده قادر خواهند بود خورشیدگرفتگی کامل یا جزئی را ببینند. بهترین چیزی که نصیب اروپاییها میشود دیدن یک خورشیدگرفتگی جزئی در نزدیکی افق هنگام غروب است.
در اینجا به دلایلی اشاره میکنیم که چرا این خورشید گرفتگی میتواند بهترین رویداد طی صدها سال گذشته و برای سال های آینده باشد:
۱. طولانی ترین خورشید گرفتگی کامل ایالات متحده از سال ۱۸۰۶
اگر در مکزیک شاهد این خورشیدگرفتگی کامل باشید، ممکن است بتوانید ۴ دقیقه و ۲۸ ثانیه از زمان خورشید گرفتگی کامل را تجربه کنید. این زمان با سرعت گرفتن سایه مرکزی تاریک ماه و کشیده شدن آن در حرکت از جنوب غربی به شمال شرقی کاهش مییابد، اما در مرز ایالات متحده و مکزیک، ۴ دقیقه و ۲۶ ثانیه امکان پذیر است.
آخرین باری که چنین خورشید گرفتگی طولانی در آمریکای شمالی رخ داد، ۱۶ ژوئن ۱۸۰۶ بود، زمانی که یک خورشید گرفتگی کامل بهمدت ۴ دقیقه و ۵۵ ثانیه در سراسر ایالات متحده رخ داد. این رویداد با کتاب «تاریکی در ظهر» به مردم بوستون معرفی شد. این رویداد همچنین به عنوان «خورشیدگرفتگی تکامسه» (Tecumseh's Eclipse) شناخته میشود.
۲. در زمان اوج فعالیتهای خورشیدی رخ خواهد داد
هر کسی که تاج خورشید را با چشمان خود در طول خورشیدگرفتگی کامل دیده باشد، میداند که همیشه منظرهای تماشایی است. در طول حداقل فعالیت خورشیدی - زمانی که فعالیت مغناطیسی ستاره ما در چرخه تقریباً ۱۱ ساله خود در پایین ترین حد است - تاج خورشیدی ظاهری نامتقارن و خاردار دارد، همانطور که در آخرین خورشیدگرفتگی کامل آمریکای شمالی در ۲۱ اوت ۲۰۱۷ رخ داد. این مورد در هشتم آوریل صدق نخواهد کرد، زمانی که تاج خورشید بزرگتر، متقارنتر و شبیه گل آفتابگردان به نظر برسد. این پیامدی از فعالیت مغناطیسی خورشید است و پیش بینی میشود خورشید در اواخر امسال به اوج فعالیت های خود برسد.
آخرین باری که یک خورشیدگرفتگی کامل قابل مشاهده از آمریکای شمالی با اوج فعالیتهای خورشیدی همزمان شد، ۲۶ فوریه ۱۹۷۹ بود، زمانی که مدت زمان کل در مسیر عبوری از واشنگتن، مونتانا و داکوتای شمالی در ایالات متحده و ساسکاچوان، مانیتوبا، انتاریو و کبک در کانادا و گرینلند به ۲ دقیقه و ۴۹ ثانیه رسید.
۳. تاریکترین خورشید گرفتگی کامل آمریکا در ۲۱۷ سال گذشته
مدت طولانی خورشیدگرفتگی کامل همچنین به معنای تاریکی بیشتر است، که میتواند افرادی را که شاهد نور گرگ و میشی در طول آخرین خورشیدگرفتگی کامل ایالات متحده در ۲۱ اوت ۲۰۱۷ بودند غافلگیر کند. میزان تاریکی تابعی از بزرگی یک خورشیدگرفتگی است - کسری از قطر خورشید که توسط ماه پوشانده شده است و بر عرض مسیر تأثیر میگذارد. در سال ۲۰۱۷، بزرگی ۱.۰۳ بود و مسیر خورشید گرفتگی کامل حدود ۱۱۵ کیلومتر عرض داشت. آسمان به اندازه کافی تاریک شد که زهره را نمایان کند. در هشتم آوریل، بزرگی ۱.۰۵ و مسیر خورشیدگرفتگی کامل حدود ۱۸۵ کیلومتر عرض خواهد داشت و مشتری را به همراه زهره آشکار خواهد کرد.
۴. شاید در زمان خورشید گرفتگی کامل یک دنبالهدار قابل رؤیت باشد
احتمال کمی وجود دارد، اما ممکن است در زمان خورشید گرفتگی کامل در هشتم آوریل یک دنبالهدار قابل رؤیت باشد. دنبالهدار ۱۲P/پون-بروکس — که با نام «دنبالهدار شیطان» نیز شناخته میشود — حدود ۲۵ درجه با خورشید فاصله خواهد داشت که نسبتا به مشتری نزدیک است.
در حالی که مشتری باید در طول خورشید گرفتگی کامل با چشم غیر مسلح قابل رؤیت باشد، دنبالهدار ممکن است به قدر (روشنایی) ۴.۷ برسد و آن را در آستانه قابل رؤیت شدن با چشم غیر مسلح قرار دهد. بنابراین احتمالا دنبالهدار به راحتی دیده نخواهد شد — مگر اینکه فوران (افزایش ناگهانی روشنایی) داشته باشد، چیزی که قبلا هم برای آن اتفاق افتاده است.
اگر قصد دارید خورشید گرفتگی کامل را با دوربین دوچشمی رصد کنید، شاید ارزش یک جستجوی سریع برای یافتن آن را داشته باشد، هرچند احتمال بیشتری وجود دارد که در تصاویر با نوردهی طولانی ظاهر شود. آخرین بار این اتفاق در طول خورشیدگرفتگی کامل در شیلی و آرژانتین در ۱۴ دسامبر ۲۰۲۰ رخ داد، زمانی که دنبالهدار C/2020 X3 SOHO در طول خورشید گرفتگی کامل مشاهده شد.
۵. پربینندهترین خورشیدگرفتگی کامل تا به حال در آمریکای شمالی خواهد بود
طبق گفته سایت GreatAmericanEclipse.com، حدود ۳۱ میلیون نفر در ایالات متحده در مسیر خورشید گرفتگی کامل زندگی میکنند که از بخشهایی از ۱۵ ایالت ایالات متحده عبور خواهد کرد. با اضافه کردن شمال مکزیک و کانادا، این رقم به حدود ۴۰ میلیون نفر میرسد. این در مقایسه با حدود ۱۲ میلیون نفر برای خورشید گرفتگی کامل سال ۲۰۱۷ است.
۶. این خورشیدگرفتگی کامل یکی از شهریترینها خواهد بود
حدود یک چهارم از کسانی که در هشتم آوریل خورشید گرفتگی کامل را تجربه میکنند، آن را از یک شهر تجربه خواهند کرد. شهرهای بزرگی که در مسیر خورشید گرفتگی کامل قرار دارند عبارتند از مازاتلان و تورئون در مکزیک، دالاس-فورت وورث-آرلینگتون، آستین و (بخشهایی از) سن آنتونیو در تگزاس، لیتل راک، ایندیاناپولیس، کلیولند، بوفالو، روچستر و همیلتون، نیاگارا، سنت کاترینز، کینگستون و مونترال در کانادا. این تقریبا معادل ۱۰ میلیون نفر است.
دلایل زیادی وجود دارد که چرا خورشیدگرفتگی کامل در هشتم آوریل منحصر به فرد خواهد بود. این آخرین خورشیدگرفتگی کامل در آمریکای شمالی تا خورشیدگرفتگی در آلاسکا در ۳۰ مارس ۲۰۳۳ است و طولانیترین خورشید گرفتگی کامل (با اوج ۴ دقیقه و ۲۸ ثانیه در نازاس، مکزیک) خواهد بود که از زمان تمامیت ۴ دقیقه و ۴۰ ثانیهای در راپا نویی/جزیره ایستر در ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۰ روی خشکی مشاهده شده است. همچنین از مسیر خورشیدگرفتگی کامل سال ۲۰۱۷ عبور میکند و جنوب ایلینوی و میسوری برای دومین بار در کمتر از هفت سال شاهد خورشید گرفتگی کامل خواهند بود.
مشارکت شهروند دانشمندان در رصد بزرگترین خورشیدگرفتگی قرن
ماه گرفتگی کامل خورشید در ماه آوریل به لطف فضاپیماها و تلسکوپهای جدید و البته کمی هم به لطف یک اتفاق خوشیمن کیهانی، به یک فرصت استثنایی برای پیشرفتهای علمی تبدیل شده است.
در این پدیده، ماه به شکل غیر معمولی به زمین نزدیک خواهد شد و باعث ایجاد تاریکی طولانی و عمیق (حدود ۴ دقیقه و ۲۸ ثانیه) میشود. همچنین، پیشبینی میشود فعالیتهای خورشیدی در این زمان افزایش یابد و احتمال فورانهای عظیم پلاسما وجود داشته باشد. علاوه بر این، سایه ماه در مسیری پرجمعیت که از مکزیک تا آمریکا و کانادا کشیده شده حرکت خواهد کرد و این فرصت را برای میلیونها نفر فراهم میکند تا شاهد این پدیده باشند.
این خورشیدگرفتگی با مشارکت گسترده مردم همراه خواهد بود. صدها یا حتی هزاران نفر از میان دهها میلیون نفرِ نظارهگر، به عنوان «شهروند دانشمندان» با ناسا و دیگر گروههای تحقیقاتی همکاری خواهند کرد. این افراد با ابزارهای ساده به ثبت و اندازهگیریهای علمی میپردازند تا درک ما از سیاره و ستاره خود را بهبود بخشند. آنها:
• از تاج خورشید (قسمت بیرونی جو آن که شبیه تاج گل است) در زمان گرفتگی کامل عکس میگیرند.
• تغییر رفتار حیوانات و پرندگان را با تاریک شدن ناگهانی آسمان در میانه روز ثبت میکنند.
• افت دما را اندازهگیری میکنند.
• وضعیت ابرها را زیر نظر دارند.
• از طریق رادیوهای دستی، اختلالات احتمالی در ارتباطات رادیویی را بررسی میکنند.
همزمان با مشارکت «شهروند دانشمندان»، تحقیقات علمی گستردهای نیز توسط سازمانهای فضایی و دانشگاهها انجام خواهد شد:
پرتاب موشک: موشکهای کوچکی با ابزارهای علمی به لبهی فضا (یونوسفِر) پرتاب خواهند شد تا جو زمین و تأثیرات خورشید بر آن را مطالعه کنند.
پرواز جتهای ناسا: جتهای ارتفاعبالای ناسا سایهی ماه را دنبال خواهند کرد تا تاج خورشید و ذرات غباری که در اطراف آن وجود دارد را با تلسکوپهای پیشرفته مورد بررسی قرار دهند.
پرتاب بادکنهای هواشناسی: بیش از ۶۰۰ بادکن هواشناسی توسط دانشجویان در طول مسیر حرکت سایه ماه پرتاب خواهند شد تا تغییرات جوی را در زمان خورشیدگرفتگی مطالعه کنند. (حتی اگر آسمان ابری باشد، بادکنها میتوانند به ارتفاعات بالا رفته و اطلاعات لازم را جمعآوری کنند.)
آزمایش بادباد: در صورت تأیید سازمان هوانوردی فدرال، یک بادباد بزرگ به طول تقریبا ۷ متری برای مطالعهی خورشید از ارتفاع ۵ کیلومتری بالای تگزاس به پرواز در خواهد آمد. هدف از این آزمایش نیز دور ماندن از ابرهایی است که ممکن است دید به سمت خورشید را محدود کنند.
دانشمندان در جستجوی پاسخ معمای تاج خورشید
در حالت عادی، تاج خورشید به دلیل درخشش شدید آن پنهان است. اما در زمان خورشیدگرفتگی کامل، تاج به طور کامل قابل مشاهده است و به همین دلیل، به یک هدف اصلی برای تحقیقات تبدیل میشود. رشتههای درخشان تاج خورشید که هزاران کیلومتر به فضا کشیده شدهاند، به طرز عجیبی از سطح خورشید داغتر هستند – دما در تاج به میلیونها درجه میرسد، در حالی که دمای سطح خورشید چند هزار درجه است. علت این پدیده هنوز برای دانشمندان یک راز است و خورشیدگرفتگی کامل فرصتی استثنایی برای مطالعهی این موضوع به شمار میرود.
لازم به ذکر است که ایالات متحده تا سال ۲۰۴۵ شاهد یک خورشیدگرفتگی کامل به این وسعت نخواهد بود.
دانشمندان در خورشید گرفتگی کامل سال ۲۰۱۷ که از اورگان تا کارولینای جنوبی امتداد داشت، کمی با این پدیده آشنا شدند. اما امسال، ماه به زمین نزدیکتر است و در نتیجه، مدت زمان تاریکی بیشتر و مسیر گرفتگی گستردهتر خواهد بود.
کِلی کورِک، مدیر برنامهی خورشیدگرفتگی ناسا، میگوید: «هر زمان که بتوانیم مدت بیشتری این پدیده را رصد کنیم، اطلاعات بیشتری برای دانشمندان فراهم میشود.»
امسال یک امتیاز علمی دیگر هم وجود دارد: بر خلاف سال ۲۰۱۷ که فعالیتهای خورشیدی در کمترین میزان خود بود، امسال تنها یک سال با حداکثر فعالیت خورشیدی فاصله داریم. این به این معناست که فعالیتهای بیشتری در خورشید رخ خواهد داد و حتی ممکن است در طول خورشیدگرفتگی شاهد پرتو افکنی تاجی باشیم که طی آن مقادیر زیادی از پلاسما و میدان مغناطیسی به فضا پرتاب میشوند.
علاوه بر این، دو فضاپیمای جدید به نام «کاوشگر خورشیدی پارکر» ناسا و «مدارگرد خورشیدی» آژانس فضایی اروپا و ناسا در حال مطالعه خورشید هستند. این فضاپیماها به همراه دیگر فضاپیماها از جمله ایستگاه فضایی بینالمللی و فضانوردان حاضر در آن، وظیفه دارند تا این خورشیدگرفتگی را مورد بررسی قرار دهند.
تفاوت قابل توجه خورشیدگرفتگی امسال با موارد قبلی این است که مسیر این پدیده از بالای سه ایستگاه رادار آمریکا که معمولاً برای رصد وضعیت آب و هوای فضا مورد استفاده قرار میگیرند، عبور خواهد کرد. این ایستگاهها با کمنور شدن آسمان، تغییرات رخ داده در بخش فوقانی جو زمین را بررسی خواهند کرد.
خورشید گرفتگی: تب و تجارت با طعم مهتاب!
با نزدیک شدن به هشتم آوریل و خورشید گرفتگی کامل، کسب و کارها برای این رویداد آسمانی که آسمان را در مسیر وسیعی در سراسر آمریکای شمالی تاریک میکند، آمادهاند.
همانطور که در سال ۲۰۱۷ آمریکا شاهد خورشید گرفتگی کامل بود، عینکهای ایمنی مخصوص، تیشرتهایی با شعارهای جالب و سوغاتیهای دیگر به فروش میرسد.
هتلها و اقامتگاههای مسیر اصلی با ارائه بستههای ویژه، گردشگران را جذب میکنند و شرکتهای هواپیمایی ساوتوست و دلتا نیز صندلیهای پروازهای مخصوص مشاهده خورشید گرفتگی را میفروشند. شهرها، موزهها و پارکها نیز برای جذب توریستها و ساکنان محلی، جشنهای تماشای این پدیده را برگزار میکنند.
جی ژانگ، استاد بازاریابی در دانشکده کسب و کار دانشگاه مریلند میگوید: «این یک رویداد ویژه است و... صنعت گردشگری مطمئناً در موقعیت بسیار خوبی قرار دارد.» او همچنین اشاره میکند که تب خورشید گرفتگی در زمانی فرا میرسد که مصرفکنندگان تمایل بیشتری به صرف هزینه برای تجربیات جدید دارند.
با نزدیک شدن به روز خورشیدگرفتگی، شاهد محصولات ویژه و تبلیغات بیشتری خواهیم بود. تاکنون، به نظر میرسد کسب و کارهای کوچک در مسیر ۱۸۵ کیلومتری خورشید گرفتگی پیشتاز هستند. فروشگاههای آنلاین و فروشندگان محلی مجموعهای کامل از کالاهای خلاقانه با تعداد محدود را گردآوری کردهاند: گوشواره، لباس نوزاد، تزئینات، بازی، بنر و موارد دیگر.
برخی از شهرها و صاحبان مشاغل سالهاست که منتظر این رویداد آسمانی و جمعیت عظیم آن هستند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: آمریکای شمالی کاوشگر خورشیدی پارکر دانشگاه مریلند ایالات متحده مدارگرد خورشیدی آمريكا سازمان ملل جنگ غزه فعالیت های خورشیدی خورشید گرفتگی کامل خورشیدگرفتگی کامل یک خورشیدگرفتگی زمان خورشید گرفتگی کامل آمریکای شمالی طول خورشید هشتم آوریل ایالات متحده ترین خورشید مسیر خورشید میلیون نفر تاج خورشید دنباله دار قابل رؤیت یک خورشید ۴ دقیقه ی خورشید سال ۲۰۱۷
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۱۴۱۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چگونه کشورهای جهان از خورشید طلا و از باد پول میسازند؟
آژانس بینالمللی انرژی در آخرین گزارش خود از وضعیت تولید انرژیهای تجدیدپذیر در جهان اشاره کرده است که رشد ظرفیت تولید انرژیهای پاک با ثبت یک رکورد تاریخی به ۵۰۷ گیگاوات (هزار مگاوات) در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است و این عدد، ۵۰ درصد بیشتر از رشد آن در سال ۲۰۲۲ است. این در حالیست که آمارهای وزارت نیرو نشان میدهد، ظرفیت تولید انرژی برقآبی ایران در هشت ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ تنها ۵۵ مگاوات و تولید دیگر انرژیهای پاک ۷۲ مگاوات رشد داشته است. به گزارش فرارو، انرژهای تجدیدپذیر ۳ ماموریت مهم دارند؛ اولین و مهمترین وظیفه این است که نیازهای افزایشی در حوزه برق را تامین میکنند، ماموریت دوم انرژیهای تجدید پذیر این است که ذغال سنگ را حذف کنند و در گام سوم، جایگزین گاز شوند. در حال حاضر در کشور ما، ظرفیت تولید برق هستهای حدود یک درصد است و سهم تولید برق از انرژیهای خورشیدی و بادی نیز کمی بیشتر از ۱ درصد است. سهم تولید برق آبی نیز در برخی فصول تا سه درصد میرسد و با این تفاسیر مشخص است که حدود ۹۵% انرژی ایران را سوختهای فسیلی تشکیل میدهند. انرژی بادی نیروی تازه نفس تجدیدپذیرهای جهان وقتی صحبت از انرژیهای تجدیدپذیر میشود، بسیاری به یاد انرژی خورشیدی میافتند که البته زیرساختهای آن نیز به سرعت در حال توسعه در سطح جهان است. اما افزون بر انرژی خورشیدی، انرژی بادی در حال توسعه در سطح جهان است تا جایی که باد خشکی با ۳۸٪ بیشتر از هزینههای خورشیدی در حال نزدیک شدن است. برآوردهای بین المللی نشان میدهد پیشرفتهای فناوری و کاهش هزینهها به سرعت بازارهای جدیدی را برای باد فراساحلی در هند، آسیای جنوب شرقی و استرالیا طی پنج تا ۱۰ سال آینده باز میکند، به نوعی که حتی قابلیت رقابت با گاز و ذغال سنگ را داشته باشد. ظرفیت تجمعی نیروگاههای بادی نصب شده در سراسر جهان در پایان سال ۲۰۲۳ تقریباً ۱۰۲۳ گیگاوات بود. نکته جالبتر این که صنعت بادی در سال ۲۰۲۳ رکورد ۱۱۷ گیگاوات را در سطح جهان تولید کرد که ۵۰ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۲ بود. همچنین تا ۵ سال دیگر یعنی ۲۰۲۸ احتمالا ۷۹۱ گیگاوات بیشتر اضافه خواهد شد. اگر ظرفیت تولید انرژی بادی در ایران را در مقایسه با آمارهای سرانه تولید انرژی بادی در جهان بررسی کنیم، انتظار میرفت که ایران تا کنون ۱۰ گیگاوات بادی تولید میکرد و تا پنچ سال دیگر به ۲۰ گیگاوات میرسید، اما حقیقت این است که علیرغم این که اطلس بادی ایران نشان میدهد، امکانات طبیعی ایران برای ۴۸ گیگاوات در دسترس است، اما فقط ۰,۴ گیگاوات تولید داریم. اهمیت انرژی بادی نه فقط در کشورهای همسایه ما، بلکه در کشورهای اروپایی نیز به یک موضوع بسیار مهم تبدیل شده است. مزرعه بادی جدید بریتانیا به ارزش ۹.۱ میلیارد پوند در دست ساخت است و انتظار میرود که بزرگترین مزرعه بادی فراساحلی جهان باشد. قرار است این مزرعه بادی به نام داگر بانک (Dogger Bank)، که در ۸۰ مایلی سواحل یورکشایر قرار دارد پس از بهره برداری تا ۳.۶ گیگاوات برق تولید کند؛ بنابراین میتوان انتظار داشت که این مزرعه بادی ۶ میلیون برق به شبکه خانگی تزریق کند. نگاهی به این اعداد و ارقام نشان میدهد چگونه کشورهای مختلف در تلاشند از انرژی بادی برای صرفه جویی در مصرف سرمایههای مادی خود استفاده کنند. کشورهایی که از خورشید طلا میگیرند کشورهای مختلف و به ویژه آنها که آفتاب خیزتر هستند به شدت به دنبال بهره برداری از منابع خورشیدی خود هستند. افزون بر کشورهای حاشیه خلیج فارس، اخیرا هند نیز در این زمینه سرمایه گذاری گستردهای انجام داده است. علی جم، مدیرعامل شرکت توزیع برق استان یزد که یکی از آفتاب خیزترین استانهای ایران است، سال گذشته اعلام کرد که طی پنج سال گذشته، ۱۱۰ هزار نیروگاه خورشیدی حمایتی ۵۵۰ هزار سامانه خورشیدی احداث شده است. با این وجود هنوز هم تا استانداردهای جهانی فاصله داریم. شرکت آدانی گرین انرژی در حال توسعه نیروگاه انرژی تجدیدپذیر ۳۰ گیگاواتی در بیابان کویری با دمای بالای ۴۰ درجه در خاودا در گجرات به مساحت ۵۳۸ کیلومتر مربع و سرمایه گذاری کلی ۲۰ میلیارد دلار است، که پس از اتمام پروژه، بزرگترین نیروگاه سیاره زمین خواهد بود. با این تفاسیر میتوان گفت هند میخواهد بیابان غیر قابل استفاده نمکی و ۴۰ درجهای خود را تبدیل به بزرگترین نیروگاه انرژی تجدیدپذیر جهان کند. ابعاد این نیروگاه پنج برابر مساحت شهر پاریس و از فضا قابل مشاهده است. اما چرا این پروژه را میتوان یکی از بهترین سرمایه گذاریهای هند دانست؟ هندیها موفق شده اند، منطقهای را که به حدی خشک است که حیات وحش در آن وجود ندارد و فاقد پوشش گیاهی است به تولید انرژی پاک تبدیل کنند که دست کمی از خلق طلا ندارند. اما کشورهای اتحادیه اروپا نیز با وجود سهم کمتری که نسبت به آسیاییها از انرژی خورشیدی دریافت میکنند، در این زمینه سرمایه گذاریهای گستردهای میکنند. آلمان در قالب یک طرح در تلاش است تا از طریق سیستمهای خورشیدی قابل نصب در فضای بالکن خانه ها، انرژی خورشیدی را جذب کند. نکته جالب این که تا کنون حدود ۴۰۰ هزار سیستم خورشیدی پلاگین در بالکن خانهها نصب شده است. بر اساس محاسبات تقریبی آلمان حدود ۲۰۰ مگاوات خورشیدی بالکن نصب شده دارد. چرا کوچ جهان به سمت انرژیهای پاک اجباری است؟ حقیقتی که بر اساس آمارهای جهانی انکار ناپذیر است، این است که تقاضای گاز اروپا ۲۴ درصد نسبت به ۲۰۲۱ کاهش یافته است و به کمترین میزان از سال ۲۰۱۵ رسیده است. همچنین وابستگی به ذغال سنگ نسبت به سال ۲۰۱۵ حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. تحقیقات حوزه انرژی در اتحادیه اروپا نیز نشان میدهند که تقاضای LNG اتحادیه اروپا احتمالاً در سال ۲۰۲۳ به اوج خود رسیده است. انجمن تنظیمکنندههای انرژی اروپا (ACER) تخمین میزند که تقاضای گاز اتحادیه اروپا برای LNG تا سال ۲۰۲۷ حدود ۶۰ میلیارد متر مکعب کاهش مییابد و این رقم، تقریباً نیمی از صادرات LNG ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ برای مقیاس است. در شرایطی که تولید برق سوختهای فسیلی از سهم ۴۶.۵۳ درصدی در اروپا به ۳۹.۳۱ درصد در بازه زمانی یکساله کاهش پیدا میکند، مجبور به پذیرش واقعیتهای گذار از انرژی فسیلی خواهیم بود. مهمترین گزینهها برای این گذار و جایگزینی، بازگشت به سمت انرژی خورشیدی، بادی، پمپهای گرمایشی، سوختهای بیو و هیدروژن سبز است. یک استدلال همیشگی که از سوی مدافعان انرژیهای فسیلی مطرح میشود این است که میگویند، میزان برقی که از طریق انرژیهای پاک به دست میآید، کمتر از حدی است که به واسطه سوختهای فسیلی به دست میآید. اما بررسیهای تخصصی چه میگویند؟ ۲.۵ گیگاوات خورشیدی یا ۱.۷ گیگاوات بادی همان مقدار برق تولید میکند که ۱ گیگاوات گاز سیکل ترکیبی تولید میکند. ۲ گیگاوات خورشیدی یا ۱.۳ گیگاوات باد حدود ۱ گیگاوات ذغال سنگ تولید میکند. همچنین نیروگاههای خورشیدی و بادی نیاز به خوراک مانند گاز و ذغال سنگ ندارند، پس هزینه خوراک و حتی تعمیر نگهداری ندارند. نکته مهمتر این که هزینه ساخت نیروگاههای خورشیدی به یک سوم نیروگاههای سیکل ترکیبی و با باطری ذخیره باز هم کمتر از نیروگاههای سیکل ترکیبی (با کیفیت ۵۸%) خواهد بود. برخلاف کاهش هزینههای انرژیهای تجدیدپذیر، هزینههای تولید ذغال سنگ و گاز از سال ۲۰۲۰ تا کنون ۱۲ درصد افزایش یافته و عمدتاً به دلیل مکانیسمهای قیمت گذاری کربن، پیش بینی میشود تا سال ۲۰۵۰ روند افزایشی ادامه یابد. اکنون و پس از مرور همه این اطلاعات با یک پرسش اساسی رو به رو میشویم که آیا ساسیتگذاران حوزه انرژی برنامهای برای تغییر در برنامه هفتم توسعه و افزایش بودجه در بخش انرژیهای پاک دارند یا قرار است همچنان به انرژیهای فسیلی وابستگی حداکثری داشته باشیم؟! کانال عصر ایران در تلگرام